ostatnia aktualizacja – wrzesień 2014
Substancja Sunphenon EGCG jest ekstraktem z zielonej herbaty, zawierającym 90-95% galusanu epigallokatechiny. EGCG wykazał w licznych badaniach eksperymentalnych na komórkach oraz zwierzętach zarówno na komórkach nerwowych jak i mięśniowych działanie ochronne, wpływając na ścieżki sygnałowe wewnątrz komórek. U myszy chorych na dystrofię mięśniową z niskim poziomem dystrofiny uzyskano lepszą ochronę tkanki mięśniowej oraz poprawę funkcji mięśni.
Na podstawie tych obserwacji pojawiła się nadzieja na pozytywny efekt w DMD. Dotychczas nie istnieją żadne dowody na działanie Sunphenonu u dzieci z DMD. Jednak właśnie teraz (2014 rok) rozpoczyna się badanie kliniczne na pacjentach z DMD, które odpowie na wszystkie pytania.
Badanie będzie przeprowadzone z inicjatywy i na odpowiedzialność Charité Universitätsmedizin (uniwersytetu medycznego) w Berlinie, Centrum Pediatrii Społecznej (SPZ) we współpracy z NeuroCure Clinical Research Center NCRC. Przedstawicielem sponsora jest prof. dr n. med. Friedmann Paul, kierownik zespołu neuroimmunologii klinicznej przy NCRC, kierowniczką badania klinicznego (LKP) jest pani dr Ulrike Grieben, współpracownik oddziału neuropediatrii SPZ.
Kto może wziąć udział w badaniu?
W badaniu mogą wziąć udział pacjenci w wieku 5-10 lat. Kolejnym kryterium jest istniejąca zdolność chodzenia. Pacjenci z poważnymi chorobami układu nerwowego, serca, płuc, wątroby, obszaru żołądkowego nie mogą wziąć udziału w badaniu. Poza tym udział w badaniu jest niemożliwy, jeżeli dziecko musi regularnie przyjmować lekarstwa, które mogą ujemnie wpływać na wątrobę.
Cel badania
W eksperymencie ma zostać sprawdzone bezpieczeństwo i skuteczność działania substancji badanej EGCg u pacjentów z DMD. Podczas badania będzie sprawdzana tolerancja na lek, skutki uboczne, jakie mogą wystąpić oraz skuteczność na podstawie zdolności do chodzenia dziecka.
Konstrukcja badania
Uczestnicy badania zostaną losowo podzieleni na dwie jednakowo liczne grupy. Pierwsza grupa (tzw. Verumarm) otrzyma dziennie 2 kapsułki (1 rano i jedną wieczorem) Sunphenonu (co odpowiada 2x 20 mg składnika aktywnego EGCG); druga grupa otrzyma placebo, które nie wykazuje żadnego efektu. Po 2 miesiącach (jeśli nie wystąpią żadne poważne skutki uboczne) nastąpi zwiększenie dawkowania do 4 kapsułek dziennie(2 rano i 2 wieczorem). Po kolejnych 2 miesiącach dawka ponownie zostanie zwiększona do 6 kapsułek dziennie (2 rano, 2 w południe, 2 wieczorem = 300 mg EGCG). W przypadku, gdy dziecko nie będzie tolerowało wyższych dawek leku lub wystąpią jakiekolwiek poważne skutki uboczne, po omówieniu z lekarzem prowadzącym dawka może zostać obniżona(minimalna dawka nie może być niższa niż 100 mg). Po 18 miesiącach dawkowanie wynosi 12 kapsułek = 600mg EGCG (4 rano, 4 w południe i 4 wieczorem). Gdyby dziecko nie tolerowało tej dawki, dawka może być obniżona do min. 200 mg.
Zarówno lekarze prowadzący eksperyment jak i pacjenci nie będą do końca badania poinformowani, w którym ramieniu znajduje się pacjent (podwójne zaślepienie). W tym eksperymencie chodzi o podwójnie zaślepione, randomizowane, kontrolowane placebo badanie. Udział w badaniu nie wpływa na leczenie sterydami.
Początkowo w badaniu weźmie udział 40 pacjentów: 20 w grupie badanej (Sunphenon) i 20 w grupie kontrolnej (placebo). Czas trwania badania i leczenia wynosi 36 miesięcy. W tym czasie odbędzie się 13 wizyt łącznie z badaniem przesiewowym (Screening) i randomizacją ( w pierwszym roku co 2 m-ce, następnie co 3 ewentualnie co 6 m-cy).
Podczas przyjęcia, a także co 6 miesięcy dziecko będzie miało robione EKG i echokardiografię. Są to badania rutynowe. Pobranie krwi nastąpi wraz z terminem badań przesiewowych lub na wizycie 0 i potem po 2 i 6 miesiącach. Potem krew będzie pobierana kwartalnie ewent. co pół roku. Pobieranie krwi odbywa się rutynowo, jeżeli są takie wymagania (np. gdy dziecko leczone jest kortyzonem). Na początku i po 3 latach będziemy w ramach zaawansowanego laboratorium badać kolejne parametry laboratoryjne. Wymagane będzie 2 ml krwi. Podczas wizyt będziemy dziecko ankietować lub badać. Co 2 miesiące względnie po roku co 3 lub co 6 miesięcy przeprowadzone zostaną kompleksowe badania neurologiczne i internistyczne. Tzw. skale funkcjonalne będą ustalane co 6 miesięcy. W ten sposób będziemy kontrolować umiejętność chodzenia i siłę mięśni.
Jakie skutki uboczne EGCG są znane?
W dotychczas przeprowadzonych badaniach wykryto tylko łagodne skutki uboczne, mianowicie zwiększone tworzenie się gazów w jelitach, bóle żołądka, mdłości, bóle głowy, lekkie zawroty głowy oraz bóle mięśni, wszystkie te dolegliwości tylko w stopniu łagodnym. We wszystkich dotychczasowych badaniach nie zaobserwowano znacznych zmian klinicznych. W bardzo rzadkich przypadkach dochodziło przy stosowaniu ekstraktu z zielonej herbaty przygotowanego w inny sposób niż Sunphenon EGCGg do przemijających uszkodzeń wątroby. Cofały się one całkowicie i bez żadnych następstw po zaprzestaniu przyjmowania ekstraktu. W jednym z badań skutki uboczne u zdrowych pacjentów, pominąwszy bóle mięśni u 3%, wystąpiły nie częściej jak u osób pod wpływem placebo: ból głowy (12%), Ból brzucha/żołądka (15%), wzdęcia (3%), zawroty (15%).
W innym badaniu na pacjentach chorych na raka odnotowano: zmęczenie (20%), zatwardzenie(10%), rozwolnienie (5%), problemy z przełykaniem (2%) oraz mdłości/wymioty (15%).
EGCG znany jest jako środek o niewielkim działaniu ubocznym oraz dobrze tolerowany. Przyjmowana dziennie ilość EGCG podczas tego badania odpowiada 3-11 filiżankom zielonej herbaty. Ilość EGCG, jaką przyjmuje dziennie dziecko, odpowiada zatem 1/3 ilości, którą dziennie spożywają miliony osób, szczególnie w krajach azjatyckich
Również w naszym innym obecnie trwającym EGCG – badaniu nie wystąpiły żadne poważniejsze skutki uboczne. Również przy przyjmowaniu placebo mogą wystąpić skutki uboczne. Nie jest to niebezpieczne i wskazuje na to, jak ściśle powiązane są ze sobą procesy fizyczne i psychiczne.
Inne zagrożenia
Pozostałe zagrożenia dotyczą w równym stopniu pacjentów, którzy przyjmują Sunphenon lub placebo.
Pobieranie krwi: w przypadku badań przesiewowych lub wizyty 0, następnie po 2 i 6 miesiącach i następnie raz na pół roku pobrana zostanie dziecku niewielka ilość krwi (2,5 ml). Służy to do uzyskania gwarancji na tolerancję badanego leku i do określenia parametrów odpornościowych (antyciała). Może to być nieprzyjemne i oprócz bólu może powstać krwiak lub stan zapalny w miejscu ukłucia. W skrajnych przypadkach może dojść do miejscowego uszkodzenia nerwu w miejscu ukłucia.
Jeżeli u dziecka konieczne będą rutynowe pobierania krwi (np. w przypadku, gdy dziecko jest leczone kortyzonem), będą te wyżej wymienione pobierania krwi przeprowadzone w ramach rutynowych pobrań.
Pozostałe badania: Pozostałe badania, jak np. badanie neurologiczne, EKG czy wprowadzenie skal funkcyjnych nie stanowią żadnego ryzyka.
Możliwe korzyści udziału dziecka w badaniu
Dziecko doświadczy w ramach badania dobrej i ścisłej kontroli i nadzoru przebiegu choroby. Korzyść udziału to zapewnienie być może lepszego leczenia choroby Państwa dziecka, jeżeli zostanie ono przydzielone do grupy otrzymującej Sunphenon. Działanie Sunphenonu nie jest jednak udowodnione. Jeżeli dziecko będzie w grupie przyjmującej placebo, nie można oczekiwać żadnych skutków leczenia. Tylko porównanie z grupą placebo umożliwi ocenę działania leczenia. To badanie służy pogłębieniu wiedzy na temat lepszych możliwości leczenia dystrofii mięśniowej Duchenne’a.
Udział w badaniu jest dobrowolny i w każdej chwili można od niego odstąpić bez żadnych konsekwencji. Koszty dojazdu mogą być w określonych przypadkach zwrócone.
Zachowanie podczas badania
Podczas badania dziecko musi przestrzegać wszelkich reguł: lekarstwa muszą być przyjmowane całkowicie i regularnie. Dziecko nie powinno wypijać więcej niż 2 filiżanki czarnej herbaty dziennie. Picie zielonej herbaty w trakcie leczenia jest zabronione. Również podczas leczenia nie zaleca się wypijania więcej jak pół litra soku grejpfrutowego.
Jeżeli podczas udziału dziecka w badaniu wystąpią skutki uboczne, proszę natychmiast ( w przeciągu 24 godz. od ich wystąpienia) poinformować lekarza prowadzącego badania.
Badany lek, ze względu na lepszą przyswajalność, nie powinien być przyjmowany na czczo, lecz do lub po posiłku. Ze względu na to, iż Sunphenon EGCG teoretycznie może prowadzić do zwiększonej wrażliwości (nadwrażliwość na światło słoneczne i reakcję skórną), dziecko podczas udziału w badaniu nie powinno wystawiać większych powierzchni ciała bez ochrony na słońce.
Dziecko nie może jednocześnie uczestniczyć w jakimkolwiek badaniu klinicznym innego leku.